Z myślą o nowym, 2014 roku
1 października br. w Senacie odbyło się posiedzenie Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą, na którym Ministerstwo Spraw Zagranicznych przedstawiło założenia planu współpracy z Polonią i Polakami za granicą w 2014 roku. Oto ważniejsze fragmenty tych założeń:
Rzeczpospolita Polska ma szóstą co do wielkości – proporcjonalnie do liczby ludności kraju – diasporę w świecie. Wedle różnych źródeł poza jej terytorium mieszka ok. 18-20 mln Polaków i osób polskiego pochodzenia. Ponad dwumilionowa rzesza emigrantów zarobkowych w bogatszych państwach UE tworzy nową społeczność w polskim wychodźstwie.
Minister Spraw Zagranicznych określa strategiczny cel polityki państwa w sferze współpracy z Polonią i Polakami za granicą. On też koordynuje działania organów rządowych i zapewnia współpracę w tej dziedzinie podmiotom pozabudżetowym.
W ramach zasad realizacji planu przewiduje się: nadrzędność racji stanu państwa polskiego i jego interesów oraz poszanowania podmiotowości i niezależności Polonii i Polaków za granicą; wydatkowanie środków publicznych w pełnej zgodności z założeniami polityki państwa w sferze Polonii i Polaków za granicą.
Priorytetowym celem według planu jest nauczanie języka polskiego, w języku polskim i o Polsce oraz umacnianie więzi i kontaktów z Polską.
Istotą tej współpracy ma być wzmacnianie, aktywizacja i mobilizacja środowisk polskich w państwach zamieszkania. Działania te mają służyć wspieraniu i inspirowaniu rodaków za granicą oraz ich organizacji służących budowie prestiżu i pozycji, pozwalających na skuteczny udział w promocji spraw polskich na wszystkich płaszczyznach wizerunku (politycznej, kulturowej, naukowej, gospodarczej, turystycznej, sportowej, medialnej, etc.). Planowane działania w realizacji tego priorytetu mają służyć m.in. promocji stosunków gospodarczych i wymiany inwestycyjno-handlowej z krajami zamieszkania, przy zaangażowaniu podmiotów polonijnych oraz osób polskiego pochodzenia.
Od 2012 roku środki na tę współpracę znajdują się w dyspozycji MSZ. W 2014 roku złożą się dwie odrębne metody pożytkowania środków budżetowych:
- pierwsza – doroczny konkurs na realizację zadania publicznego pn. „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą”. Przyznawane tą drogą dotacje pochodzą ze środków rezerwy celowej budżetu państwa. Do konkursu mogą zgłaszać się podmioty zarejestrowane na terenie RP i spełniające kryteria określone w Ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;
- druga – rozdział środków pochodzących z budżetu Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą MSZ, tzw. funduszy polonijnych resortu. Dotyczy to wyłącznie wniosków projektowych zgłaszanych przez placówki zagraniczne i w 2014 roku przybierze postać nowego systemu finansowania.
Obie wymienione metody finansowania przez MSZ będą w pełni transparentne na każdym etapie.
